Nhà chọc trời – Wikipedia tiếng Việt

Bởi topatoz
Đài Bắc 101 được xem như nhà chọc trời cao nhất thế giới vào năm 2006

Nhà chọc trời, còn gọi là nhà siêu cao tầng, là công trình kiến trúc cao tầng, bao gồm những tầng nhà được xây dựng liên tiếp và thường được sử dụng cho mục đích thương mại và văn phòng. Trên thực tế không có một định nghĩa chính thức hoặc chiều cao tiêu chuẩn cho một nhà chọc trời. Nét đặc trưng của nhà chọc trời là kết cấu khung sườn chịu lực bằng thép, sử dụng dạng hệ vách (tiếng Anh: curtain-wall) chứ không dùng tường chịu lực (tiếng Anh: load-bearing wall) theo truyền thống. Hầu hết những nhà chọc trời đều sử dụng khung sườn thép cho phép công trình đạt được chiều cao tối đa lớn hơn so với các công trình sử dụng kết cấu bê tông cốt thép. Tường của nhà chọc trời không đóng vai trò chịu lực, người ta thay thế tường gạch truyền thống bằng các khung cửa sổ rất lớn bằng kính. Tuy vậy một số nhà chọc trời vẫn có thể được che chắn bởi cả tường và cửa sổ như truyền thống.

Sau cuộc đại khủng hoảng cục bộ, việc kiến thiết xây dựng những toà nhà chọc trời bị ngừng lại. Từ thập niên 60, kỹ sư Fazlur Rahman Khan đã làm hồi sinh nhà chọc trời bằng giải pháp kiến thiết xây dựng theo Ống ( cấu trúc ). Kĩ thuật thiết kế xây dựng này giúp cấu trúc khu công trình trở nên chắc như đinh và có hiệu suất sử dụng cao hơn : sắt kẽm kim loại được sử dụng ít hơn ( giúp giảm ngân sách ) nhưng vẫn cho phép khu công trình cao hơn ; số lượng cột chống cũng ít hơn giúp tăng diện tích quy hoạnh sử dụng mặt phẳng cho những tầng ; được cho phép phong cách thiết kế khu công trình theo nhiều hình dáng đặc biệt quan trọng. Hệ thống cấu trúc này đã trở thành nền tảng cho việc phong cách thiết kế và thiết kế xây dựng nhà cao tầng liền kề và nhà chọc trời thời nay còn bản thân Fazlur Rahman Khan được coi như « Einstein của ngành kĩ thuật khu công trình ». [ 1 ] [ 2 ] [ 3 ] [ 4 ] [ 5 ] Khan và ý tưởng của ông trở thành hình tượng trong cả hai ngành kiến trúc và kỹ thuật khu công trình. [ 6 ]Ngày nay, nhờ vào tỉ lệ cao giữa mặt phẳng cho thuê trên một đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh, những toà nhà chọc trời thường được đặt ở những khu đất đắt đỏ, như ở TT của những thành phố lớn. Chúng được kiến thiết xây dựng không chỉ vì mục tiêu kinh tế tài chính, mà còn được xem như hình tượng về sức mạnh kinh tế tài chính của mỗi thành phố, giống như vai trò của những ngôi đền hoặc hoàng cung, lâu đài trong quá khứ. Trong 1 số ít trường hợp đặc biệt quan trọng, chiều cao của một toà nhà chọc trời được lựa chọn không chỉ xuất phát từ nhu yếu sử dụng mà còn nhằm mục đích làm điển hình nổi bật nét rực rỡ và giúp tiếp thị hình ảnh và sức mạnh của thành phố .

Một công trình được xem là Nhà chọc trời nếu nó vươn cao hẳn so với môi trường xung quanh và thay đổi đường chân trời tổng quan. Độ cao lớn nhất của các công trình phát triển theo thời gian, cùng với những tiến bộ về phương pháp và kỹ thuật xây dựng, do đó ngày nay các nhà chọc trời đều cao hơn trước kia.

Nguyên gốc trong tiếng Anh thì khái niệm “nhà chọc trời” (skycraper) là một khái niệm hải dương học, để chỉ cây cột buồm thẳng đứng trên thuyền buồm. Trong tiếng Việt, nhà chọc trời là cách gọi hình tượng của nhà cao tầng. Một nhà chọc trời có chiều cao trên 305 m (1000 ft) đôi khi được gọi là nhà siêu cao tầng. Burj Khalifa hiện là công trình cao nhất thế giới.

Nhà cao tầng liền kề được thừa nhận là thấp hơn Nhà chọc trời. Mặc dù không có sự độc lạ rõ ràng về mặt định nghĩa giữa nhà cao tầng liền kề và nhà chọc trời, nhưng những khu công trình có chiều cao ít hơn 30 tầng thường không được xem như Nhà chọc trời, còn những khu công trình từ 40 tầng hoặc 50 tầng trở lên với độ cao 150 m ( 492 ft ) thường được xem là nhà chọc trời. [ 7 ] [ 8 ] [ 9 ] [ 10 ] [ 11 ]

Contents

Lịch sử tăng trưởng[sửa|sửa mã nguồn]

Khái niệm nhà chọc trời lần đầu tiên được sử dụng với những toà nhà có kết cấu khung thép cao ít nhất 10 tầng được xây dựng vào cuối thế kỷ XIX, là kết quả từ sự kinh ngạc của công chúng với chiều cao của những toà nhà được xây dựng tại khắp các thành phố như Chicago, New York, Philadelphia, Detroit và St. Louis.[12] Toà nhà chọc trời đầu tiên được xây dựng là Toà nhà bảo hiểm (10 tầng, cao 42m) tại Chicago vào năm 1885. Ngày nay chiều cao của Toà nhà Bảo hiểm là hết sức bình thường, nhưng vào thời điểm xuất hiện nó đã thực sự gây kinh ngạc cho công chúng.

Sự tăng trưởng bước ngoặt của nhà chọc trời nằm ở sự sinh ra và những ý tưởng về công nghệ tiên tiến vật tư như thép, kính, bê tông cốt thép, máy bơm nước và thang máy. Cho đến tận thế kỷ XIX, những khu công trình cao trên 6 tầng rất hiếm. Việc sử dụng cầu thang bộ cho nhiều tầng hoặc mạng lưới hệ thống bơm nước không có đủ năng lực bơm nước cao hơn 15 m ( 50 ft ) trở nên vô cùng phiền phức cho những dân cư thời đó .

Nước Anh cũng có đóng góp một số công trình vào giai đoạn đầu của sự phát triển nhà chọc trời. Công trình đầu tiên phù hợp với định nghĩa về mặt kết cấu của nhà chọc trời là Khách sạn Grand Midland, hiện nay là St Pancras Chambers, ở thủ đô Luân Đôn. Công trình được hoàn thành năm 1873 với chiều cao là 82 m (269 ft). Tòa nhà Shell Mez ở Luân Đôn có tổng số 12 tầng và chiều cao là 58 m (190 ft) được hoàn thành năm 1886 đã đánh bại công trình “Tòa nhà Bảo hiểm” cả về số tầng lẫn chiều cao. Theo những tiêu chuẩn hiện đại thì công trình đầu tiên của thể loại nhà cao tầng là Tòa nhà Woolworth (Woolworth Building) ở New York.

Hầu hết những nhà chọc trời tiên phong Open ở những đô thị lớn như Thành Phố New York, Luân Đôn, Chicago vào cuối thế kỷ XIX. Tuy nhiên những khu công trình ở Luân Đôn sớm bị số lượng giới hạn chiều cao do than phiền của Nữ hoàng Victoria của Anh. Điều luật này sống sót đến năm 1950 mới được sửa đổi. Một số điều luật tương quan đến thẩm mỹ và nghệ thuật và luật bảo đảm an toàn phòng hỏa cũng làm cản trở sự tăng trưởng của nhà chọc trời ở lục địa châu Âu vào nửa đầu thế kỷ XX. Ở thành phố Chicago, người ta cũng ra một điều luật số lượng giới hạn chiều cao nhà chọc trời ở số lượng 40. Do vậy Thành Phố New York là thành phố đứng vị trí số 1 trên quốc tế về tăng trưởng chiều cao của nhà chọc trời. Từ cuối thập niên 1930, nhà chọc trời cũng từ từ Open ở Nam Mỹ như São Paulo, Buenos Aires và ở châu Á như Thượng Hải, Hồng Kông và Nước Singapore .

Ngay sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Xô có kế hoạch xây dựng tám công trình cao tầng khổng lồ hay còn gọi là Các toà tháp của Stalin ở thủ đô Moskva: cuối cùng bảy trong số đó đã được xây dựng, được mang tên Bảy chị em Moskva. Phần còn lại của châu Âu cuối cùng cũng chậm chạp khởi động, bắt đầu với thành phố Madrid, thủ đô của Tây Ban Nha trong những năm 1950. Nhà chọc trời cuối cùng cũng xuất hiện ở châu Phi, Trung Đông và châu Đại Dương từ cuối thập niên 1960.

Ngày nay, không thành phố nào trên quốc tế có nhiều khu công trình cao trên 150 m hơn Thành Phố New York, quê nhà của tháp Đế chế, của Tòa nhà Chrysler và của Trung tâm Thương mại Thế giới cũ. Điều luật về những khu công trình cao tầng liền kề ở Chicago cũng chỉ được thả lỏng vào năm 1960, trong vòng 15 năm sau đó có rất nhiều khu công trình cao tầng liền kề được kiến thiết xây dựng, trong số đó có tòa tháp Sears khổng lồ với chiều cao 442 m ( 1451 ft ). Kể từ cuối thập niên 1980, Hồng Kông góp phần một số ít khu công trình nhà chọc trời nổi tiếng, gồm có Nhà băng Trung Quốc và Trung tâm Tài chính Quốc tế. Bộ ba Chicago, Hồng Kông và Thành Phố New York được xem là ba ông lớn về nhà cao tầng liền kề trên quốc tế .

Trước sự khan hiếm về đất đai xây dựng cũng như tỉ lệ hoàn vốn và lợi nhuận trên diện tích sàn cao, nhà chọc trời trở thành một xu hướng phát triển chung của loài người. Mặt khác, nhà cao tầng cũng được xem như biểu tượng của sức mạnh kinh tế.

Hiện tại tháp Burj Khalifa đã hoàn thành xong ở Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất. Đó là cấu trúc cao nhất trên quốc tế với chiều cao ước đạt là 643,3 m. Với sự Open của mình, tháp Burj ghi lại sự sinh ra của một thể loại khu công trình mới : nhà siêu chọc trời .Một số khu công trình nhà chọc trời nổi tiếng trên quốc tế :

Thiết kế và xây đắp nhà chọc trời[sửa|sửa mã nguồn]

Việc phong cách thiết kế và xây đắp nhà chọc trời tương quan tới việc bảo vệ bảo đảm an toàn và khoảng trống sống cho người sử dụng trong một khu công trình có chiều cao rất lớn. Công trình cần chống đỡ những tải trọng như khối lượng bản thân, gió, động đất và bảo vệ người sử dụng khi hoả hoạn. Ngoài ra, phong cách thiết kế nhà chọc trời còn phải bảo vệ thuận tiện trong việc ra vào, ngay cả trên những tầng cao nhất, và phân phối những dịch vụ cũng như môi trường tự nhiên sống tiện lợi cho người sử dụng. Những yếu tố phát sinh và cần xử lý trong việc phong cách thiết kế và xây đắp nhà chọc trời được xếp vào hàng phức tạp nhất trong kỹ thuật thiết kế xây dựng, yên cầu sự phối hợp và cân đối giữa những yếu tố kinh tế tài chính, kỹ thuật và quản trị thiết kế xây dựng .

Một đặc trưng của nhà cao tầng đó là sử dụng kết cấu khung thép cùng hệ vách (curtain wall), thay vì kết cấu tường chịu lực (load-bearing walls) như những công trình truyền thống. Việc sử dụng kết cấu khung thép giúp các công trình được xây cao hơn so với tường chịu lực bằng bê tông gia cường. So với nhà truyền thống, trên cùng một mặt bằng, hệ thống tường của nhà chọc trời luôn chiếm diện tích nhỏ hơn. Do không phải tham gia vào việc chịu lực nên rất nhiều công trình nhà chọc trời lựa chọn kính làm vật liệu cho hệ thống tường bao thay vì gạch hay bê tông như truyền thống.

Theo thời hạn, với những khu công trình có chiều cao ngày càng lớn, cấu trúc khung thép trở nên kém hiệu suất cao và đắt đỏ do diện tích quy hoạnh sàn sử dụng bị cắt giảm bởi những cột chống phải càng lớn và do việc sử dụng quá nhiều thép làm tăng ngân sách khu công trình. [ 13 ] Từ những năm 1960, cấu trúc dạng ống sinh ra đã xử lý yếu tố này. Lượng thép sử dụng giảm mạnh ( Tháp Willis sử dụng lượng thép bằng một phần ba so với Toà nhà Đế chế ) giúp đạt hiệu suất cao lớn về mặt kinh tế tài chính, được cho phép những khu công trình được kiến thiết xây dựng ngày càng cao hơn. Kết cấu dạng ống cũng sử dụng những cột chống nhỏ hơn giúp tăng diện tích quy hoạnh sử dụng sàn. Ngoài ra nó còn được cho phép những khu công trình được phong cách thiết kế theo nhiều hình dạng đa dạng chủng loại hơn .Thang máy cũng là một trong những đặc trưng trong phong cách thiết kế nhà chọc trời. Năm 1852, Elisha Otis trình làng một loại thang máy bảo đảm an toàn, được cho phép chuyển dời người một cách tiện nghi và nhanh gọn lên những tầng cao hơn. Sự tăng trưởng của mạng lưới hệ thống thang máy cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của nhà chọc trời .Nhưng những ngôi nhà chọc trời cũng có những điểm yếu kém của nó : những tường kính từ 6 đến 12 mm thu và tỏa nhiệt gấp trên 10 lần so với tường gạch có lớp cách nhiệt. Ở những xứ lạnh thì phải làm mạng lưới hệ thống sưởi điện làm tan băng bám tấm kính để băng khỏi rơi vào đầu người đi dưới đường. Dưới chân nhà chọc trời thường có gió xoáy, gọi là hội chứng Mery Poppins rất nguy hại. Ngoài ra, để chống xê dịch những nhà chọc trời cần có những thiết bị giảm xê dịch rất đắt ( 3 triệu đôla so với Tòa nhà John Hancock ) .

Hiệu suất kinh tế tài chính[sửa|sửa mã nguồn]

Các tòa nhà chọc trời thường nằm ở những TT thành phố lớn, là nơi có giá đất cao đắt đỏ. Việc kiến thiết xây dựng một tòa nhà chọc trời trở nên hài hòa và hợp lý nếu giá đất cao đến mức có ý nghĩa kinh tế tài chính, và để thiết kế xây dựng theo hướng kinh tế tài chính thì việc kiến thiết xây dựng nhà chọc trời đã giảm thiểu được ngân sách đất trên tổng diện tích quy hoạnh sàn của một tòa nhà. Do đó, tầm quan trọng để kiến thiết xây dựng những tòa nhà chọc trời được quyết định hành động bởi kinh tế tài chính học và dẫn đến những tòa nhà chọc trời được đặt ở một phần nhất định của một thành phố lớn, trừ khi một quy chuẩn thiết kế xây dựng hạn chế độ cao của những tòa nhà .

Các tòa nhà chọc trời hiếm khi được nhìn thấy ở các thành phố nhỏ với mật độ dân số vừa. Thông thường, chỉ những người sử dụng văn phòng, thương mại và khách sạn, mới có thể thuê được mặt bằng ở trung tâm thành phố, vì vậy hầu hết những người thuê các tòa nhà chọc trời đều thuộc lớp này.

Một yếu tố với những tòa nhà chọc trời là khu vực đậu xe giảm thiểu ở những thành phố lớn đã tăng trưởng, vì hầu hết mọi người dân khi đi làm họ đều sử dụng những phương tiện đi lại công cộng thay thế sửa chữa. Ngược lại, ở những thành phố nhỏ hơn thì cần nhiều chỗ đậu xe, những bãi đỗ xe nhiều tầng xây rất cao đồng nghĩa tương quan với việc tốn nhiều diện tích quy hoạnh đất .

Ảnh hưởng tới thiên nhiên và môi trường[sửa|sửa mã nguồn]

Ở Nước Ta, 1 số ít khu công trình chọc trời đã hoàn thành xong như khu công trình tháp Tập Đoàn Bitexco khai công năm 2005 ở Thành phố Hồ Chí Minh với 68 tầng và chiều cao tổng số là 262 m, tháp Lotte Center TP.HN ở TP. Hà Nội có 65 tầng với chiều cao 281 m, tòa nhà Keangnam ở Thành Phố Hà Nội với chiều cao 350 m và 72 tầng. Gần đây nhất là tòa nhà The Landmark 81 ở Thành phố Hồ Chí Minh với chiều cao 461.3 m và 81 tầng đứng vị trí số 1 là tòa nhà cao nhất Nước Ta ở thời gian hiện tại và được xếp thứ hạng 14 trong bảng list những tòa nhà cao nhất quốc tế .

  • Đặc điểm chính của một tòa nhà làm việc cao tầng là gì? Đó là vẻ cao ngạo sừng sững. Đó phải là chiều cao. Quyền lực và sức mạnh phải được thể hiện ở đó, hào quang và sự kiêu ngạo phải thể hiện ở đó. Nó phải là một đối tượng kiêu hãnh và bay bổng đến từng inch, vươn thẳng từ đáy đến đỉnh của nó phải là một khối thống nhất mà không hề có một đường nét lệch lạc nào.
  • Tội ác lớn nhất của tôi là đã xây dựng những ngôi nhà cao tầng.
  • “Một cái ghế là một đối tượng rất khó. Một tòa nhà chọc trời thì tương đối dễ hơn. Điều đó giải thích vì sao Chippendale nổi tiếng.”
— Kiến trúc sư Ludwig Mies van der Rohe

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://topatoz.net
Category: Nhà cửa

You may also like

Để lại bình luận